Ξεπερνούν τις 150.000 οι εκκρεμείς αιτήσεις απονομής σύνταξης που έχουν υποβληθεί στο ΙΚΑ, σύμφωνα με τα στοιχεία που υποβλήθηκαν στην τελευταία συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του Ιδρύματος. Συγκεκριμένα, οι εκκρεμείς αιτήσεις ανέρχονται σε 151.983. Από αυτές, οι 74.256 αφορούν αιτήματα κύριας σύνταξης και 77.727 αιτήματα επικουρικής.
Η διοίκηση του Ιδρύματος θεωρεί τις καθυστερήσεις στην απονομή των συντάξεων «ένα από τα πλέον κρίσιμα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το ΙΚΑ» και τις αποδίδει αφενός στις αλλαγές που επήλθαν στο συνταξιοδοτικό καθεστώς αυξάνοντας τον όγκο των αιτημάτων και αφετέρου στη δραματική μείωση των υπαλλήλων λόγω αθρόων συνταξιοδοτήσεων σε συνδυασμό με το «πάγωμα» των προσλήψεων.
Συγκεκριμένα, από τον Ιούλιο του 2012, και μετά υπήρξε σημαντική αύξηση αιτημάτων για συνταξιοδότηση, που στην πλειονότητά τους συνοδεύονται από αιτήματα αναγνώρισης πλασματικών χρόνων, αύξηση του χρόνου έκδοσης συνταξιοδοτικών αποφάσεων λόγω πολυπλοκότητας των συνταξιοδοτικών ρυθμίσεων, καθώς και σημαντική αύξηση αιτήσεων για προσυνταξιοδοτικές βεβαιώσεις προκειμένου οι ασφαλισμένοι να γνωρίζουν υπό το πρίσμα του νέου συνταξιοδοτικού καθεστώτος τον χρόνο κατοχύρωσης ή θεμελίωσης του συνταξιοδοτικού τους δικαιώματος.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΙΚΑ, το 2009 υποβλήθηκαν 131.269 αιτήματα, το 2010, 167.665, το 2011, 144.331, και το 2012, 146.474, αιτήματα.
Ο μέσος χρόνος αναμονής για την έκδοση οριστικής συνταξιοδοτικής απόφασης διαφέρει ανάλογα με το υποκατάστημα τη στελέχωση των μονάδων καθώς και την κατηγορία θεμελίωσης –αν πρόκειται δηλαδή για απλή (με χρόνο ασφάλισης μόνο στο ΙΚΑ) ή διαδοχική ασφάλιση (με χρόνο ασφάλισης και σε άλλους φορείς).
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι ο μέσος χρόνος αναμονής για την έκδοση οριστικής συνταξιοδοτικής απόφασης λόγω γήρατος στα υποκαταστήματα Καλαμάτας, Μυτιλήνης, Καρδίτσας, Λαμίας, Βόλου, Ηλιούπολης, Λάρισας, Ηρακλείου, Χανίων, Αγρινίου, Τρικάλων, Αργοστολίου, κυμάνθηκε από 2,5 έως 6 μήνες.
Στα τοπικά υποκαταστήματα Αττικής όπως αυτά της Καλλιθέας, των Πατησίων, των Αγ. Αναργύρων, του Περιστερίου (που διαχειρίζονται μεγαλύτερο όγκο υποθέσεων έναντι των τοπικών της επαρχίας), κυμάνθηκε γύρω από τους 8,5 μήνες.
Στα περιφερειακά υποκαταστήματα Καβάλας, Πάτρας και Θεσσαλονίκης και Απονομής Συντάξεων, κυμάνθηκε από 8,5 μήνες έως περίπου ένα έτος.
Προκειμένου να μειώσει τον χρόνο αναμονής, να εξασφαλίσει την καταβολή προσωρινών συντάξεων σε περισσότερους συνταξιούχους, αλλά και τη δυνατότητα ελέγχου των πληρωμών συντάξεων, η διοίκηση του ιδρύματος προχώρησε στην υλοποίηση συγκεκριμένων δράσεων, όπως είναι, η πληρωμή σύνταξης ΙΚΑ-ΕΤΑΜ και ΕΤΕΑ μέσω του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος του ΙΚΑ, η χορήγηση προσωρινής σύνταξης ακόμη και στις περιπτώσεις αναγνώρισης πλασματικών χρόνων, καθώς και η έκδοση προσωρινής σύνταξης, σε περίπτωση οφειλής από αναγνωρίσεις χρόνων, με παρακράτηση της οφειλής από το ποσό της προσωρινής.
Ακόμη καταργήθηκε η έκδοση χειρόγραφων εντολών πληρωμής και η χειρόγραφη διαδικασία αναγγελίας πληρωμής σύνταξης στην ΗΔΙΚΑ, με αποτέλεσμα με την έκδοση της απόφασης να πιστώνεται αυτόματα ο τραπεζικός λογαριασμός του συνταξιούχου.
Τέλος, με αποφάσεις του διοικητή του ΙΚΑ και Υπουργικές Αποφάσεις συστήθηκαν κλιμάκια επιτάχυνσης (υπερωριακής απασχόλησης) με έργο την έκδοση προσωρινών και οριστικών αποφάσεων συνταξιοδότησης. Η συμμετοχή των υπαλλήλων στα κλιμάκια αυτά αυξήθηκε κατά το διάστημα Οκτωβρίου-Δεκεμβρίου 2012. Έτσι, ενώ το 2011 εκδόθηκαν 18.709 προσωρινές συντάξεις, το 2012 εκδόθηκαν 56.741, παρότι διαπιστώθηκε μείωση του προσωπικού κατά 6% στο β’ εξάμηνο του 2012 έναντι του α’ εξαμήνου. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στα περιφερειακά υποκαταστήματα Θεσσαλονίκης, Πειραιά και Απονομής Συντάξεων, που φέρουν και το μεγαλύτερο βάρος υποθέσεων συνταξιοδότησης, παρατηρήθηκε αύξηση των υποθέσεων που διεκπεραιώθηκαν κατά 21,5%, 54,37% και 15% αντίστοιχα.